Q&A herinrichting Geelbroek
De omgeving van Geelbroek verandert. Het gebied wordt deels opnieuw ingericht, waardoor het zich verder ontwikkelt tot een prachtig natuurgebied. Dit is goed voor flora en fauna, en mooi voor inwoners en bezoekers. Geelbroek is een belangrijk brongebied van de Drentsche Aa. Het maakt deel uit van het Natura 2000-gebied Drentsche Aa, onderdeel van het Europese netwerk van waardevolle natuurgebieden. Lees hier de meest gestelde vragen.
1. Wat gaat er gebeuren in Geelbroek?
In het najaar van 2024 voert Prolander natuurherstelmaatregelen uit in Geelbroek. De maatregelen omvatten het dempen en verondiepen van sloten, het graven van een slenk, het verleggen van de Geelbroekerweg, het herstellen van historische slotenpatronen en het aanleggen van recreatieve voorzieningen zoals een wandelpad. Ook wordt in samenwerking met een particuliere grondeigenaar een gebied geschikt gemaakt voor particulier natuurbeheer, waardoor het gebruik van de grond goed aansluit bij de nieuwe inrichting van Geelbroek.
2. Waar vindt dit precies plaats?
We verleggen de Geelbroekerweg om de slenk landschappelijk in te passen. In het deelgebied van de Dijkbroeken en rond het bosje Bloemendaal worden sloten afgedamd of omgevormd naar ondiepe greppels. Er komt ook een kleine parkeerplaats voor wandelaars bij de hoek Esweg-Geelbroekerweg. De andere werkzaamheden vinden plaats aan de randen van het gebied, zoals het plaatsen van een stuw en de aanleg van lage kades.
3. Waarom gaat dit gebeuren?
Geelbroek maakt deel uit van het Natuurnetwerk Nederland (NNN) en voor een deel van het Natura 2000-gebied dat in de Drentsche Aa ligt. In het kader van het NNN is het doel voor het gebied dat er een ‘natuurlijk boslandschap’ wordt ontwikkeld. Het doel vanuit Natura 2000 is om de kwaliteit van beekbegeleidende bossen te verbeteren en het de oppervlakte daarvan te vergroten.
Daarnaast heeft het gebied te maken met grote uitdagingen, omdat het steeds vaker heftige regenval en droogte meemaakt door klimaatverandering. Het gebied is belangrijk voor het vasthouden van maximaal 180.000 m³ water tijdens natte perioden, om wateroverlast te voorkomen. Herinrichting, bijvoorbeeld het plan om de grondwaterstand te verhogen, voorkomt wateroverlast in natte periodes en zorgt ervoor dat er genoeg water beschikbaar is tijdens droge periodes. Zo kunnen we de beleidsdoelen voor het Natura2000-gebied Geelbroek bereiken en de waterveiligheid stroomafwaarts van het gebied beter waarborgen.
4. Wanneer gaat dit gebeuren?
De aanbesteding gaat zo snel mogelijk lopen, zodat we dit jaar (2024) nog met de uitvoering kunnen starten. De werkzaamheden gaan vervolgens zo’n 20 weken duren.
5. Waarom gaat het dit jaar gebeuren?
De werkzaamheden kennen een lang voortraject van meer dan 10 jaar voorbereiding. Daarom willen we, nu de vergunningen rond zijn, niet meer langer wachten met de uitvoering ervan.
6. Wat ga ik merken van de werkzaamheden in Geelbroek?
De eerste maatregelen worden uitgevoerd bij bewoners in het gebied om wateroverlast op hun percelen en omliggende landbouwgronden tegen te gaan. Verder zullen er grondtransporten over de openbare weg plaatsvinden en moet u rekening houden met tijdelijke omleidingsroutes. Prolander zal samen met de aannemer de bewoners op de hoogte brengen van de aanpak van de werkzaamheden en de uitvoeringsplanning.
7. Hoe heeft het traject er tot nu toe uit gezien?
Op 3 februari 2022 is de omgevingsvergunning aan Prolander verleend voor het uitvoeren van bouw-, kap- en aanlegwerkzaamheden. Deze werkzaamheden zijn onderdeel van het natuurinrichtingsplan voor Geelbroek en omgeving. Dankzij de samenwerking met de omgeving is een schetsontwerp voor het gebied Geelbroek tot stand gekomen. Hierin is de lokale kennis uit het gebied en zijn alle verschillende perspectieven meegenomen. Bij het project Geelbroek wordt al jaren samengewerkt met omwonenden (belangengroepen) en een werkgroep met landbouwers en onderzoekers.
8. Zijn alle vergunningen al verleend?
Alle vergunningen die nodig zijn om te starten met de werkzaamheden zijn inmiddels verleend, zodat Prolander de werkzaamheden in gang kan zetten.
9. Is er al een aannemer bekend? Wanneer wordt deze bekend gemaakt?
De aanbesteding gaat zo snel mogelijk lopen. Naar verwachting kan de aannemer eind oktober bekend worden gemaakt.
10. Wat is het resultaat van de werkzaamheden voor de natuur van Geelbroek?
De sleutel tot succes is het herstel van de natuurlijke waterhuishouding met hogere (grond)waterstanden. De herstelmaatregelen zorgen ervoor dat de kwaliteit van het Natura 2000-gebied Geelbroek verbetert. Hierdoor krijgen planten en dieren een betere leefomgeving.
Na de herinrichting zal het grootste deel van het projectgebied, vooral aan de westzijde, veranderen in grasland, bos, struikgewas en moeras. Deze ontwikkeling hangt af van het beheer na de werkzaamheden. Het oostelijke deel blijft meer open door intensiever beheer, zoals maaien. Door de herinrichting zal de fauna in het gebied veranderen, met een toename van amfibieën en vogels zoals waterral, porseleinhoen, watersnip, kleine karekiet, blauwborst en mogelijk de roerdomp.
11. Gaan we straks meer last krijgen van (steek)muggen?
Om mogelijke overlast van muggen te voorkomen worden op en rond de woonlocaties maatregelen genomen, zoals het verwijderen van bosjes en singels. Het beheer zal hier worden afgestemd op het voorkomen van muggenoverlast. Ook hier worden de effecten van de inrichting gevolgd.
12. Hebben de werkzaamheden ook gevolgen voor de landbouw?
Verschillende onderzoeken tonen aan dat de landbouw geen nadelige effecten van een verhoging van de waterstand zal ondervinden. Dankzij het peilbuizenmeetnet monitort Prolander de grondwaterstand zorgvuldig tot 5 jaar nadat de werkzaamheden gereed zijn. Mocht er onverwachts toch schade ontstaan door de uitvoering van het inrichtingsplan, dan is er een schaderegeling afgesproken waarbij de provincie de kosten voor eventuele schade betaalt.
Prolander blijft de komende tijd actief om samen met de landbouw de verkavelingssituatie te verbeteren. Het streven is dat de landbouwers daardoor meer aaneengesloten stukken grond dichter bij hun bedrijf krijgen.
13. Waar kan ik op de hoogte blijven van het project?
U kunt op de hoogte blijven van het project door het nieuws te volgen op drentscheaa.drenthe.nl. Ook kunt u zich aanmelden voor de nieuwsbrief. Daarnaast kunt u het inrichtingsplan van Geelbroek lezen voor meer informatie.
14. Waar kan ik terecht met vragen over het project?
Bij vragen over het project kunt u terecht bij Arjan van Lubek.
a.vanlubek@prolander.nl // 0592-365179
