LESA: de eerste stap in het herstellen van de natuur
Wat is de samenhang tussen de hydrologie, bodem en planten? Hoe zag het landschap er in het verleden uit? Dit zijn vragen die worden gesteld bij het maken van een LESA, een landschapsecologische systeemanalyse. Kortom: hoe zit een systeem in elkaar? Ecoloog Mariska Salomons maakt LESA’s en legt uit waarom dit belangrijk is voor de Drentsche Aa. “Pas als je een systeem goed begrijpt, weet je welke natuur je kan verwachten en welke herstelmaatregelen zinvol zijn. Dan kan je beginnen met een inrichtingsplan.”
De Drentsche Aa is onderdeel van Natura 2000 en Natuurnetwerk Nederland. “Het is belangrijk om natuurgebieden te vergroten, maar ook om ze met elkaar te verbinden. Als gebieden niet met elkaar verbonden zijn, kunnen planten en diersoorten makkelijk uitsterven”, vertelt Mariska. Prolander werkt in opdracht van de provincies Groningen en Drenthe aan het herstel van natuur en het verbinden van de gebieden. Dat begint met het maken van een LESA.
Kruisbestuiving tussen ecoloog en hydroloog
Er werken meerdere experts samen om een zo compleet mogelijk beeld van een systeem te krijgen. “Meestal is het een kruisbestuiving tussen een ecoloog en een hydroloog. Soms wordt er ook nog samengewerkt met andere experts, zoals een bodemkundige, om het verhaal compleet te maken”, vertelt Mariska. Ze begint met een bureaustudie. Daarin wordt gekeken wat er allemaal al bekend is over een gebied. “Nederland brengt alles in kaart. Veel informatie is beschikbaar via digitale databanken. Als we al deze informatie verwerkt hebben, gaan we het in het veld kijken of de theorie ook in de praktijk klopt”, vertelt Mariska.
Na de bureaustudie worden er bodemboringen en grondwatermetingen gedaan en wordt er gekeken naar grondwaterstanden, de kwaliteit van het water en bodem. De waterhuishouding is heel belangrijk bij het herinrichten van nieuwe natuur. Mariska is altijd benieuwd of de hydrologie hersteld kan worden. “Het liefst zien we het grondwater zo dicht mogelijk aan de oppervlakte met een zo hoog mogelijke waterkwaliteit. Daarnaast houden we rekening met andere functies zoals landbouw, wonen en infrastructuur. Met slimme oplossingen zoeken we naar mogelijkheden voor een optimale situatie voor alle functies. Je weet vooraf nooit wat er mogelijk is in een gebied, dat blijft altijd spannend.”
Mooier gebied met herstelde natuur
Momenteel wordt er een LESA gemaakt voor de gebieden Koelanden, Anderensediep en Rolderdiep. “De opdracht ligt op tafel en nu beginnen we met de bureaustudie”, vertelt Mariska. “Als het onderzoek klaar is, kan er een inrichtingsplan gemaakt worden en dan kan het gebied worden ingericht”. Ook voor Siepelveen wordt er een LESA gemaakt en de gebieden Eexterveld, Visvliet en Zwijnmaden zijn binnenkort aan de beurt.
Het leukste aan haar werk vindt Mariska het leren kennen van de gebieden. “Hoe verder je in een gebied duikt, hoe meer je leert”. Ze houdt van de combinatie bureau- en veldwerk. “Het is altijd leuk om naar buiten te gaan, te kijken hoe het gebied er echt uit ziet en je voor te stellen hoe het kan worden. Een mooier gebied met herstelde natuur maken, dat is uiteindelijk mijn doel.”